1.
Yaşayan
Dinler
Din genel olarak “Bir topluluğun sahip olduğu kutsal kitap, peygamber veya kurucu, Tanrı kavramını da genellikle içinde bulunduran inanç sistemi ve bu sisteme bağlı olarak yaptığı ibadet, yerine getirmeye çalıştığı ahlâki kurallar bütünü” olarak tanımlanır. Dinleri vahye dayalı ve vahye dayalı olmayan dinler şeklinde ikiye ayırabiliriz.
Vahye dayalı dinler: Yahudilik, Hristiyanlık, İslamiyet.
Vahye dayalı olmayan dinler:
-Hint Dinleri: Hinduizm, Budizm, Caynizm, Sihizm
-Çin ve Japon Dinleri: Taoizm, Konfüçyanizm, Şintoizm
-Geleneksel Dinler
Din genel olarak “Bir topluluğun sahip olduğu kutsal kitap, peygamber veya kurucu, Tanrı kavramını da genellikle içinde bulunduran inanç sistemi ve bu sisteme bağlı olarak yaptığı ibadet, yerine getirmeye çalıştığı ahlâki kurallar bütünü” olarak tanımlanır. Dinleri vahye dayalı ve vahye dayalı olmayan dinler şeklinde ikiye ayırabiliriz.
Vahye dayalı dinler: Yahudilik, Hristiyanlık, İslamiyet.
Vahye dayalı olmayan dinler:
-Hint Dinleri: Hinduizm, Budizm, Caynizm, Sihizm
-Çin ve Japon Dinleri: Taoizm, Konfüçyanizm, Şintoizm
-Geleneksel Dinler
YAHUDİLİK
Yahudilik ilahî bir din olup yeryüzünde yaşayan en eski dinlerden biridir. Yahudiliğe Musevîlik de denir.
• Hz. Musa Mısır'da doğmuş, İsrailoğullarına peygamber olarak gönderilmiştir. Kur'an-ı Kerim'de en çok söz edilen peygamberlerden biridir. Yahudiler Hz. Davut(a.s.) ve Hz. Süleyman(a.s.) dönemlerini en görkemli zamanları olarak anarlar.
• Yahudilikte tanrının adı Yehova'dır. Yahudiler tanrının var ve bir olduğuna, her şeyi yarattığına inanırlar. Ayrıca İsrailoğullarının seçilmiş millet olarak yaratıldığını kabul ederler. Tanrı Yehova'nın, resmini ya da heykelini yapmazlar.
• Yahudiliğin kutsal kitabı Tanah'tır. Tanah, Eski Ahit (Ahd-i Atik) olarak da bilinir. Tanah üç bölümden oluşur.
» Tevrat: Beş bölümden oluşur; Tekvin, Çıkış, Levililer, Sayılar, Tesniye.
» Neviim: Peygamberlerden söz eder.
» Ketuvim: Belgesel, şiirsel ve tarihsel bölümlerden oluşur.
• Yahudiliğin ibadet yerlerine Sinagog veya Havra, din adamlarına Haham denir.
• Yahudi inancında cumartesi kutsal gündür. O gün hiçbir iş yapılmaz, sadece ibadet edilir.
• Yahudilerin dini ve milli sembolleri Yedi Kollu Şamdan (Menora) ile Altı Köşeli Yıldız'dır.
• Yahudi dininde ahiret, cennet ve cehennem inancı vardır.
• Yahudilikte ibadet günlük (sabah-öğle-akşam) ve haftalık (cumartesi günleri Sinangog’ta) yapılır.
• Kudüs'te bulunan Ağlama Duvarı, Yahudiler için çok önemli bir mekandır.
• Yahudi inancının temelini oluşturan 10 Emir:
1- Seni Mısır diyarından, esirlik evinden çıkaran Allah benim. Karşımda başka tanrıların olmayacaktır.
2- Kendin için oyma put yapmayacaksın ve bunlara tapmayacaksın.
3- Benim adımı boş yere ağzına almayacaksın.
4- Cumartesi gününü daima anımsayıp onu kutsal sayacaksın.
5- Babana ve annene saygı göstereceksin.
6- Öldürmeyeceksin.
7- Zina etmeyeceksin.
8- Çalmayacaksın.
9- Yalancı şahitlikte bulunmayacaksın.
10- Hiç kimsenin evine, barkına, malına göz dikmeyeceksin.
Yahudilik ilahî bir din olup yeryüzünde yaşayan en eski dinlerden biridir. Yahudiliğe Musevîlik de denir.
• Hz. Musa Mısır'da doğmuş, İsrailoğullarına peygamber olarak gönderilmiştir. Kur'an-ı Kerim'de en çok söz edilen peygamberlerden biridir. Yahudiler Hz. Davut(a.s.) ve Hz. Süleyman(a.s.) dönemlerini en görkemli zamanları olarak anarlar.
• Yahudilikte tanrının adı Yehova'dır. Yahudiler tanrının var ve bir olduğuna, her şeyi yarattığına inanırlar. Ayrıca İsrailoğullarının seçilmiş millet olarak yaratıldığını kabul ederler. Tanrı Yehova'nın, resmini ya da heykelini yapmazlar.
• Yahudiliğin kutsal kitabı Tanah'tır. Tanah, Eski Ahit (Ahd-i Atik) olarak da bilinir. Tanah üç bölümden oluşur.
» Tevrat: Beş bölümden oluşur; Tekvin, Çıkış, Levililer, Sayılar, Tesniye.
» Neviim: Peygamberlerden söz eder.
» Ketuvim: Belgesel, şiirsel ve tarihsel bölümlerden oluşur.
• Yahudiliğin ibadet yerlerine Sinagog veya Havra, din adamlarına Haham denir.
• Yahudi inancında cumartesi kutsal gündür. O gün hiçbir iş yapılmaz, sadece ibadet edilir.
• Yahudilerin dini ve milli sembolleri Yedi Kollu Şamdan (Menora) ile Altı Köşeli Yıldız'dır.
• Yahudi dininde ahiret, cennet ve cehennem inancı vardır.
• Yahudilikte ibadet günlük (sabah-öğle-akşam) ve haftalık (cumartesi günleri Sinangog’ta) yapılır.
• Kudüs'te bulunan Ağlama Duvarı, Yahudiler için çok önemli bir mekandır.
• Yahudi inancının temelini oluşturan 10 Emir:
1- Seni Mısır diyarından, esirlik evinden çıkaran Allah benim. Karşımda başka tanrıların olmayacaktır.
2- Kendin için oyma put yapmayacaksın ve bunlara tapmayacaksın.
3- Benim adımı boş yere ağzına almayacaksın.
4- Cumartesi gününü daima anımsayıp onu kutsal sayacaksın.
5- Babana ve annene saygı göstereceksin.
6- Öldürmeyeceksin.
7- Zina etmeyeceksin.
8- Çalmayacaksın.
9- Yalancı şahitlikte bulunmayacaksın.
10- Hiç kimsenin evine, barkına, malına göz dikmeyeceksin.
HRİSTİYANLIK
Hristiyanlık dünyada en çok mensubu
bulunan dinlerdendir. Filistin bölgesinde doğmuş, İsrailoğullarına
gönderilmiştir.
• Hz. İsa Filistin'in Nasıra köyünde , Allah'ın bir mucizesi olarak babasız dünyaya gelmiştir. Annesinin adı Meryem'dir.
• Hz. İsa otuz yaşına geldiğinde peygamberlikle görevlendirildi. www.huseyinarasli.com
• Hz. İsa'ya başlangıçta on iki kişi inandı. Bunlara Havariler denir.
• Hristiyanlık dininin inanç esaslarının temelini Teslis inancı oluşturur. Teslis, "üçlü tanrı inancı" demektir.
• Teslis inancının unsurları Baba (Tanrı), Oğul (İsa) ve Kutsal Ruh (Cebrail)'tur.
• İncil'in diğer adı Yeni Ahit'tir. Matta, Markos, Luka ve Yuhanna kitapları, en meşhur incil kitaplarıdır.
• İncil'de Hz. İsa'nın yaşamından, Hristiyanlık dininin inanç, ibadet ve ahlak ilkelerinden bahsedilir.
• Hristiyanlık dininde melek, kader ve ahiret inancı vardır. Hz. Muhammed'in (s.a.v.) tüm peygamberleri kabul ederler.
• Hristiyanlığın ibadet yerlerine Kilise ya da Katedral, din adamlarına Papaz ya da Rahip adı verilir.
• Hristiyanlık inancında ibadet; günlük (sabah ve akşam), haftalık (Pazar günleri) ve yıllık (Noel, Paskalya gibi dini bayramlarda) olmak üzere üçe ayrılır.
• Hristiyanlığın önemli ayinlerinden biri vaftiz ayinidir. Hristiyanlık inancına göre Hz. Adem ve Hz. Havva yasak meyveyi yedikleri ve bu sebeple cennetten çıkarıldıkları için bütün insanlar günahkar olarak doğar. Bu yüzden doğan çocuk vaftiz edilir, kutsal su ile yıkanarak günahlarından arındırılır.
• Hristiyanlığın diğer bir önemli ayini günah itirafı yapmaktır (Katolik ve Ortodokslarda vardır). Buna göre; günah işleyen kişi günahlarını papaza itiraf eder. Papaz da kilise adına o kişinin bağışlanması için dua eder. Böylece tövbe sonucu günahların bağışlandığına inanılır.
• Hristiyanlıkta üç tane mezhep vardır;
» Katolik mezhebi; dini lideri papa, merkezi Vatikan'dır.
» Ortodoks mezhebi; dini lideri İstanbul'da bulunan patriktir.
» Protestan mezhebi; diğer iki mezhebe tepki olarak doğmuştur. Martin Luther'in görüşleri çerçevesinde oluşmuştur.
• Hz. İsa Filistin'in Nasıra köyünde , Allah'ın bir mucizesi olarak babasız dünyaya gelmiştir. Annesinin adı Meryem'dir.
• Hz. İsa otuz yaşına geldiğinde peygamberlikle görevlendirildi. www.huseyinarasli.com
• Hz. İsa'ya başlangıçta on iki kişi inandı. Bunlara Havariler denir.
• Hristiyanlık dininin inanç esaslarının temelini Teslis inancı oluşturur. Teslis, "üçlü tanrı inancı" demektir.
• Teslis inancının unsurları Baba (Tanrı), Oğul (İsa) ve Kutsal Ruh (Cebrail)'tur.
• İncil'in diğer adı Yeni Ahit'tir. Matta, Markos, Luka ve Yuhanna kitapları, en meşhur incil kitaplarıdır.
• İncil'de Hz. İsa'nın yaşamından, Hristiyanlık dininin inanç, ibadet ve ahlak ilkelerinden bahsedilir.
• Hristiyanlık dininde melek, kader ve ahiret inancı vardır. Hz. Muhammed'in (s.a.v.) tüm peygamberleri kabul ederler.
• Hristiyanlığın ibadet yerlerine Kilise ya da Katedral, din adamlarına Papaz ya da Rahip adı verilir.
• Hristiyanlık inancında ibadet; günlük (sabah ve akşam), haftalık (Pazar günleri) ve yıllık (Noel, Paskalya gibi dini bayramlarda) olmak üzere üçe ayrılır.
• Hristiyanlığın önemli ayinlerinden biri vaftiz ayinidir. Hristiyanlık inancına göre Hz. Adem ve Hz. Havva yasak meyveyi yedikleri ve bu sebeple cennetten çıkarıldıkları için bütün insanlar günahkar olarak doğar. Bu yüzden doğan çocuk vaftiz edilir, kutsal su ile yıkanarak günahlarından arındırılır.
• Hristiyanlığın diğer bir önemli ayini günah itirafı yapmaktır (Katolik ve Ortodokslarda vardır). Buna göre; günah işleyen kişi günahlarını papaza itiraf eder. Papaz da kilise adına o kişinin bağışlanması için dua eder. Böylece tövbe sonucu günahların bağışlandığına inanılır.
• Hristiyanlıkta üç tane mezhep vardır;
» Katolik mezhebi; dini lideri papa, merkezi Vatikan'dır.
» Ortodoks mezhebi; dini lideri İstanbul'da bulunan patriktir.
» Protestan mezhebi; diğer iki mezhebe tepki olarak doğmuştur. Martin Luther'in görüşleri çerçevesinde oluşmuştur.
İSLAM DİNİ
|
Allahü Teala'nın insanlara
gönderdiği son ilahi dindir. Peygamberimiz Hz. Muhammed aracılığıyla
gönderilmiştir.• İslam sözcüğünün anlamı Allah'a teslim olmak demektir, ayrıca selam ve barış anlamlarına da gelir.
• İslam dininin temelini tevhit inancı (Allah'ın varlığına ve birliğine iman) oluşturur.
• İslam dininde temel inanç esasları altı tanedir. Bunlar;
» Allah'ın varlığına ve birliğine inanmak
» Meleklere inanmak
» Kutsal kitaplara inanmak
» Peygamberlere inanmak
» Ahiret gününe inanmak
» Kader ve kazaya inanmak
• 40 yaşında iken Mekke'de kendisine peygamberlik vazifesi verilmiş, bu mübarek görevi 23 yıl sürmüştür.
• Kur'an-ı Kerim M.S. 610 yılı Ramazan ayının Kadir gecesinde indirilmeye başlanmış, indirilişi 23 yılda tamamlanmıştır.
• Kur'an-ı Kerim'de bahsedilen konuların ana başlıkları şunlardır;
» İman (inanç konuları) » İbadet » Ahlak » Kıssalar (geçmiş peygamberlerin ve geçmiş ümmetlerin hayatlarından örnekler)
• İslam dininde başlıca ibadetler;
» Namaz; günde beş defa kılınır. Temiz olan her yerde bireysel veya topluca kılınabilir. Ancak cuma günleri kılınan Cuma namazı, öğle vaktinde ve camide cemaat halinde kılınır. İbadethanelere camii veya mescit denir.
» Oruç; Ramazan ayında 30 gün oruç tutmak farzdır. Bunun dışında nafile oruçlar vardır.
» Zekat; zengin olan müslümanların yılda bir kez mallarının belli bir bölümünü fakirlere vermeleridir.
» Hac; yılın belirli zamanlarında Mekke'de bulunan Kabe, Arafat, Safa, Merve vb yerleri ibadet niyetiyle ziyaret etmek demektir.
• Müslümanlıkta din adamlarına imam ve müezzin adı verilir.
• İslam dininde Ramazan ve Kurban bayramları olmak üzere yılda iki bayram vardır.
• Hz. Muhammed (s.a.v.) "Ben güzel ahlakı tamamlamak için gönderildim." Buyurduğu için güzel ahlâk İslamın nurudur.
Hint Dinleri
HİNDUİZM: Hindistan'da yaygın bir din olup M.Ö. 1500 yıllarında ortaya çıkmıştır.
Bilinen bir kurucusu, sistemi ve ibadet şekli yoktur.
• Kutsal metinleri "Vedalar" adı verilen ve dört bölümden oluşan bir kitaptır. Vedaların "Rişi" denilen ve doğaüstü güçlerle iletişime geçtiği kabul edilen kişilere verildiğine inanılır.
• Kast sisteminde yer alan sınıflar;
Brahmanlar → Rahipler ve bilginler
Kşatriyalar → Hükümdar ailesi, prensler, askerleri sanatçılar
Vaisyalar → Esnaf, tüccar ve çiftçiler
Sudralar → İşçiler ve köleler
Paryalar → Kast sistemine dahil edilmeyen ve toplum dışı sayılanlar
• Hinduizm'de çok sayıda tanrının varlığına inanılır. Bunlardan en önemli üç tanesi;
Brahma → Yaratıcı tanrı | Vişnu → Koruyucu tanrı | Şiva → Yok edici tanrı
• Hinduizm'de ibadet bireysel olup belli bir şekli yoktur. Mandir adlı tapınaklarda ibadet edilebildiği gibi başka yerlerde de ibadet edilebilir. Günlük ibadet sabah, öğle ve akşam doğuya dönerek dua etme ve tanrıya armağan sunma şeklinde yaparlar. Ganj Nehri'nde yıkanmak da ibadet sayılır.
• İnek, Hinduizm'de kutsal kabul edilir. Bunun sebebi Hinduların ineği yer ve gök aleminin anası olarak kabul etmeleridir. İneği kesmezler ve etini yemezler.
• Hinduizm'de karma inancı vardır. Neden-sonuç yasası olan bu inanca göre insan geçmişte yaptıklarının karşılığını başka bir bedende tekrar dünyaya gelerek görecektir.
• Hinduizm'de reenkarnasyon inancı vardır. Aynı zamanda tenasüh ve ruh göçü de denen reenkarnasyon inancına göre ruh ölümsüz olup sürekli bir bedenden başka bir bedene geçer.
• Kutsal metinleri "Vedalar" adı verilen ve dört bölümden oluşan bir kitaptır. Vedaların "Rişi" denilen ve doğaüstü güçlerle iletişime geçtiği kabul edilen kişilere verildiğine inanılır.
• Kast sisteminde yer alan sınıflar;
Brahmanlar → Rahipler ve bilginler
Kşatriyalar → Hükümdar ailesi, prensler, askerleri sanatçılar
Vaisyalar → Esnaf, tüccar ve çiftçiler
Sudralar → İşçiler ve köleler
Paryalar → Kast sistemine dahil edilmeyen ve toplum dışı sayılanlar
• Hinduizm'de çok sayıda tanrının varlığına inanılır. Bunlardan en önemli üç tanesi;
Brahma → Yaratıcı tanrı | Vişnu → Koruyucu tanrı | Şiva → Yok edici tanrı
• Hinduizm'de ibadet bireysel olup belli bir şekli yoktur. Mandir adlı tapınaklarda ibadet edilebildiği gibi başka yerlerde de ibadet edilebilir. Günlük ibadet sabah, öğle ve akşam doğuya dönerek dua etme ve tanrıya armağan sunma şeklinde yaparlar. Ganj Nehri'nde yıkanmak da ibadet sayılır.
• İnek, Hinduizm'de kutsal kabul edilir. Bunun sebebi Hinduların ineği yer ve gök aleminin anası olarak kabul etmeleridir. İneği kesmezler ve etini yemezler.
• Hinduizm'de karma inancı vardır. Neden-sonuç yasası olan bu inanca göre insan geçmişte yaptıklarının karşılığını başka bir bedende tekrar dünyaya gelerek görecektir.
• Hinduizm'de reenkarnasyon inancı vardır. Aynı zamanda tenasüh ve ruh göçü de denen reenkarnasyon inancına göre ruh ölümsüz olup sürekli bir bedenden başka bir bedene geçer.
• Ganj nehri
Hinduizm'de çok önemli bir yere sahiptir. Bu nehirde yıkanmak ibadet sayılır.
Hindular ruhun ölümsüz olduğuna inandıkları için ölen kişinin cesedini gömmeyip
yakarlar ve küllerini Ganj nehrine atarlar.
BUDİZM: M.Ö. 6. yüzyılda Hindistan'da ortaya çıkmıştır. En çok Hindistan'da yaygın olup bunun yanında Doğu ve Güneydoğu Asya, Avrupa, Kuzey Amerika ve İngiltere'de de mensubu bulunan bir dindir.
• Budizm'in kurucusu "Buda (ilhama kavuşan)"dır. Buda'nın asıl adı Siddharta Gauatama’dır.
• Buda 29 yaşındayken insanlardan uzaklaşıp yalnız bir hayat sürmeye başlamış, 35 yaşındayken kendisine ilham geldiği söylenerek Buda olmuştur.
• Buda'nın öğretileri kendisinden sonra yazıya geçirilmiş ve böylece Budizm'in kutsal metinleri (Tipitaka ya da Tripitaka) Üç Sepet oluşmuştur. Bunlar:www.huseyinarasli.com
» Doktrin ve disiplin sepeti » Buda'nın konuşmaları » Buda'nın insan ve evrenle ilgili düşünceleri
• Budizm inancının temeli "Buda'ya sığınırım, Dhamma'ya sığınırım, Sangha'ya sığınırım." ifadesidir.
• Budizm'de yaratıcı bir tanrı hakkında konuşulmaz. Budistler evreni kimin yarattığı konusuna ilgisizdirler.
• Budizm'de belirli bir ibadet ve dua şekli yoktur. Buda heykeline saygı göstermek, kutsal metinleri okumak, meditasyon yapmak ve belli günlerde oruç tutmak ibadet sayılır.
• Pagoda denilen tapınaklarda Budistler tapınak içerisinde bulunan Buda heykeline saygı gösterirler.
• Bodi (incir) ağacı Buda'nın altında oturduğuna ve kendisine burada ilham geldiğine inanıldığından kutsaldır.
• Budizm'de reenkarnasyon inancı olduğu için ölen kişinin cesedi yakılır.
• Nirvana anlayışı Budizm'de önemli bir yere sahiptir. Çünkü mutlu olabilmek için Nirvana'ya ulaşmak gerektiğine inanılır. Nirvana; insanın bütün istek ve hırslarının yok olduğu, ıstıraplarının bittiği saf ve temiz bir duruma kavuşmaktır.
• Budizm'de sekiz dilimli yol denilen ahlak ve düşünmeyle ilgili ilkeler vardır. Bunlar; doğru inanış, doğru niyet, doğru davranış, doğru söz, doğru meslek, doğru düşünce ve odaklanma.
• Budizm'de her Budist'in uyması gereken beş temel ilke vardır. Bunlar;
» Öldürmemek ve zarar vermemek » Çalmamak » Duyu organlarını yanlış yolda kullanmamak
» Yalan söylememek » İçki ve uyuşturucu kullanmamak
CAYNİZM:
• Hindistan'da M.Ö.599-517 yıllarında yaşamış olan "Mahavira"nın görüşleri doğrultusunda ortaya çıkmıştır.
• Caynistler "zahid"liğe önem verirler, sakin bir hayat yaşamayı tercih ederler. Çünkü Mahavira 30 yaşındayken ailesini terk edip inzivaya çekilmiş, zühd hayatı yaşamıştır.
• Mahavira Hinduizm'deki kast sistemine ve din adamlarının egemenliğine karşı çıkmıştır.
• Caynizm'in kutsal metinlerine "Agamalar" denir. Mahavira öldükten sonra oluşturulan bu metinler, onun düşüncelerine ve öğretilerine dayanır.
• Caynistler ilahiler okuyarak ayin yaparlar ve bu ayinleri rahipler ya da rahibeler yönetir.
SİHİZM:
• Hindistan'da 16. yüzyılda Guru Nanak'ın (M.S. 1469-1539) düşünceleri doğrultusunda ortaya çıkmıştır.
• Guru Nanak Hinduizm'deki kast sistemine ve din adamlarının egemenliğine karşı çıkmıştır.
• Tek Tanrı inancına sahip bir dindir. Mensuplarına Sih denir.
• Guru Nanak İslam'dan etkilenmiş ve Hint toplumunun bazı dini uygulamalarını İslam'ın ilkeleriyle birleştirmeye çalışmıştır.
• Sihler sarık biçiminde bir başlık takarlar.
• Alkol kullanmazlar, reenkarnasyona inanırlar ve ineği kutsal sayarlar.
• Sihler yoğun olarak Hindistan'ın Pencap eyaletinde yaşarlar.
• Sihizm'in en önemli ibadethanesi Altın Mabet'tir.
BUDİZM: M.Ö. 6. yüzyılda Hindistan'da ortaya çıkmıştır. En çok Hindistan'da yaygın olup bunun yanında Doğu ve Güneydoğu Asya, Avrupa, Kuzey Amerika ve İngiltere'de de mensubu bulunan bir dindir.
• Budizm'in kurucusu "Buda (ilhama kavuşan)"dır. Buda'nın asıl adı Siddharta Gauatama’dır.
• Buda 29 yaşındayken insanlardan uzaklaşıp yalnız bir hayat sürmeye başlamış, 35 yaşındayken kendisine ilham geldiği söylenerek Buda olmuştur.
• Buda'nın öğretileri kendisinden sonra yazıya geçirilmiş ve böylece Budizm'in kutsal metinleri (Tipitaka ya da Tripitaka) Üç Sepet oluşmuştur. Bunlar:www.huseyinarasli.com
» Doktrin ve disiplin sepeti » Buda'nın konuşmaları » Buda'nın insan ve evrenle ilgili düşünceleri
• Budizm inancının temeli "Buda'ya sığınırım, Dhamma'ya sığınırım, Sangha'ya sığınırım." ifadesidir.
• Budizm'de yaratıcı bir tanrı hakkında konuşulmaz. Budistler evreni kimin yarattığı konusuna ilgisizdirler.
• Budizm'de belirli bir ibadet ve dua şekli yoktur. Buda heykeline saygı göstermek, kutsal metinleri okumak, meditasyon yapmak ve belli günlerde oruç tutmak ibadet sayılır.
• Pagoda denilen tapınaklarda Budistler tapınak içerisinde bulunan Buda heykeline saygı gösterirler.
• Bodi (incir) ağacı Buda'nın altında oturduğuna ve kendisine burada ilham geldiğine inanıldığından kutsaldır.
• Budizm'de reenkarnasyon inancı olduğu için ölen kişinin cesedi yakılır.
• Nirvana anlayışı Budizm'de önemli bir yere sahiptir. Çünkü mutlu olabilmek için Nirvana'ya ulaşmak gerektiğine inanılır. Nirvana; insanın bütün istek ve hırslarının yok olduğu, ıstıraplarının bittiği saf ve temiz bir duruma kavuşmaktır.
• Budizm'de sekiz dilimli yol denilen ahlak ve düşünmeyle ilgili ilkeler vardır. Bunlar; doğru inanış, doğru niyet, doğru davranış, doğru söz, doğru meslek, doğru düşünce ve odaklanma.
• Budizm'de her Budist'in uyması gereken beş temel ilke vardır. Bunlar;
» Öldürmemek ve zarar vermemek » Çalmamak » Duyu organlarını yanlış yolda kullanmamak
» Yalan söylememek » İçki ve uyuşturucu kullanmamak
CAYNİZM:
• Hindistan'da M.Ö.599-517 yıllarında yaşamış olan "Mahavira"nın görüşleri doğrultusunda ortaya çıkmıştır.
• Caynistler "zahid"liğe önem verirler, sakin bir hayat yaşamayı tercih ederler. Çünkü Mahavira 30 yaşındayken ailesini terk edip inzivaya çekilmiş, zühd hayatı yaşamıştır.
• Mahavira Hinduizm'deki kast sistemine ve din adamlarının egemenliğine karşı çıkmıştır.
• Caynizm'in kutsal metinlerine "Agamalar" denir. Mahavira öldükten sonra oluşturulan bu metinler, onun düşüncelerine ve öğretilerine dayanır.
• Caynistler ilahiler okuyarak ayin yaparlar ve bu ayinleri rahipler ya da rahibeler yönetir.
SİHİZM:
• Hindistan'da 16. yüzyılda Guru Nanak'ın (M.S. 1469-1539) düşünceleri doğrultusunda ortaya çıkmıştır.
• Guru Nanak Hinduizm'deki kast sistemine ve din adamlarının egemenliğine karşı çıkmıştır.
• Tek Tanrı inancına sahip bir dindir. Mensuplarına Sih denir.
• Guru Nanak İslam'dan etkilenmiş ve Hint toplumunun bazı dini uygulamalarını İslam'ın ilkeleriyle birleştirmeye çalışmıştır.
• Sihler sarık biçiminde bir başlık takarlar.
• Alkol kullanmazlar, reenkarnasyona inanırlar ve ineği kutsal sayarlar.
• Sihler yoğun olarak Hindistan'ın Pencap eyaletinde yaşarlar.
• Sihizm'in en önemli ibadethanesi Altın Mabet'tir.
Çin ve Japon Dinleri
KONFÜÇYANİZM:
• Çin'de yaygındır.
• Konfüçyüs'ün (M.Ö. 551-479) görüş ve düşünceleri doğrultusunda ortaya çıkmıştır.
• Bilge bir kişi olan Konfüçyüs, genç yaşından itibaren dersler vermeye, öğrenci yetiştirmeye başlamıştır.
• Bir süre de memurluk yapmış, sonra görevinden ayrılıp Çin ülkesini dolaşmış, gittiği yerlerde erdemli davranışlar ve Çin uygarlığının canlandırılması üzerine konuşmalar yaparak halkı aydınlatmaya çalışmıştır.
• Konfüçyanizm genel olarak tek tanrı inancına dayalıdır.
• Tanrı, her şeyi yaratan, yöneten ve ibadet edilmeye layık olan Tien'dir.
• Konfüçyanizm'de erdeme ahlaki olgunluğa erişmek çok önemlidir.
• Beş Klasik ve Dört Kitap adındaki kutsal metinleri, Konfüçyüs öldükten sonra onun görüşleri bir araya toplanarak oluşturulmuştur.
TAOİZM:
• Çin'de M.Ö. 6. yüzyılda yaşamış Lao Tse (ihtiyar bilge) tarafından kurulmuştur.
• Taoizm genel olarak tek tanrı inancına dayalı olup Tao kavramı üzerine kurulmuştur.
• Tao ezeli ve ebedidir, tek gerçektir, tam anlamıyla bilinemez, ancak düşünce yoluyla kavranabilir.
• Taozim'de ruhun ölümsüz olduğuna, iyi bir hayat yaşayan kişilerin ruhlarının Tao ile birlikte olacağına inanılır.
• Cennet, cehennem, ahiret inancı yoktur.
• Ahlaki ilkelere çok önem verilir. Bu sebeple kişi Tao'nun öğretilerine bağlı kalmalı, erdemli davranışlar sergilemeye çalışmalıdır.
• Tao-Te-King (Tao ve Fazilet), Taozim'in kutsal kitabı sayılır.
ŞİNTOİZM:
• Japonya'da yaygın olan milli bir dindir.
• Çok tanrılı inanç sistemine sahiptir. Güneş, ay, rüzgar, nehir, fırtına vb doğa olaylarının her birinin ayrı bir tanrı olduğuna inanılır ve bunlara tapınmaya önem verilir.
• Tanrıların en büyüğünün Güneş Tanrısı Amaterasu olduğuna inanılır.
• Bu dinde ataların ruhlarına da çok önem verilir. Ruhların yaşadığına inanılarak evde onlara ayrı bir köşe tahsis edilir, yiyecek bırakılır.
• Şintoistler diğer dinlere karşı son derece hoşgörülüdür.
• Belirli bir kutsal kitabı yoktur. Sözlü olarak aktarılan Kojiki ve Nihangi adlarında kutsal vakayinameleri vardır.
• Şintoizm'de ibadet sade ve basittir. Elini, yüzünü, ayaklarını yıkayan bir şintoist tapınağa gider ve dua eder.
• Çin'de yaygındır.
• Konfüçyüs'ün (M.Ö. 551-479) görüş ve düşünceleri doğrultusunda ortaya çıkmıştır.
• Bilge bir kişi olan Konfüçyüs, genç yaşından itibaren dersler vermeye, öğrenci yetiştirmeye başlamıştır.
• Bir süre de memurluk yapmış, sonra görevinden ayrılıp Çin ülkesini dolaşmış, gittiği yerlerde erdemli davranışlar ve Çin uygarlığının canlandırılması üzerine konuşmalar yaparak halkı aydınlatmaya çalışmıştır.
• Konfüçyanizm genel olarak tek tanrı inancına dayalıdır.
• Tanrı, her şeyi yaratan, yöneten ve ibadet edilmeye layık olan Tien'dir.
• Konfüçyanizm'de erdeme ahlaki olgunluğa erişmek çok önemlidir.
• Beş Klasik ve Dört Kitap adındaki kutsal metinleri, Konfüçyüs öldükten sonra onun görüşleri bir araya toplanarak oluşturulmuştur.
TAOİZM:
• Çin'de M.Ö. 6. yüzyılda yaşamış Lao Tse (ihtiyar bilge) tarafından kurulmuştur.
• Taoizm genel olarak tek tanrı inancına dayalı olup Tao kavramı üzerine kurulmuştur.
• Tao ezeli ve ebedidir, tek gerçektir, tam anlamıyla bilinemez, ancak düşünce yoluyla kavranabilir.
• Taozim'de ruhun ölümsüz olduğuna, iyi bir hayat yaşayan kişilerin ruhlarının Tao ile birlikte olacağına inanılır.
• Cennet, cehennem, ahiret inancı yoktur.
• Ahlaki ilkelere çok önem verilir. Bu sebeple kişi Tao'nun öğretilerine bağlı kalmalı, erdemli davranışlar sergilemeye çalışmalıdır.
• Tao-Te-King (Tao ve Fazilet), Taozim'in kutsal kitabı sayılır.
ŞİNTOİZM:
• Japonya'da yaygın olan milli bir dindir.
• Çok tanrılı inanç sistemine sahiptir. Güneş, ay, rüzgar, nehir, fırtına vb doğa olaylarının her birinin ayrı bir tanrı olduğuna inanılır ve bunlara tapınmaya önem verilir.
• Tanrıların en büyüğünün Güneş Tanrısı Amaterasu olduğuna inanılır.
• Bu dinde ataların ruhlarına da çok önem verilir. Ruhların yaşadığına inanılarak evde onlara ayrı bir köşe tahsis edilir, yiyecek bırakılır.
• Şintoistler diğer dinlere karşı son derece hoşgörülüdür.
• Belirli bir kutsal kitabı yoktur. Sözlü olarak aktarılan Kojiki ve Nihangi adlarında kutsal vakayinameleri vardır.
• Şintoizm'de ibadet sade ve basittir. Elini, yüzünü, ayaklarını yıkayan bir şintoist tapınağa gider ve dua eder.
► GELENEKSEL
DİNLER
Herhangi bir kurucusu, kutsal metinleri ve inanç sistemi olmayan kabile dinlerine geleneksel dinler denir. Kabile üyelerinin hepsinin aynı dine mensup olmaları mecburdur. Bir kabilenin üyesi başka bir dine geçemez.
Başlıca geleneksel dinler → Dinka, Ga, Auni, Maori, Nuer.
Geleneksel Dinlerde Yer Alan Ortak Kavramlar:
Yüce Tanrı: Göğün en yüksek katında bulunur ve diğer varlıkları yaratıp yönetir.
Mana: Kabile toplumunda önem verilen hayvan, bitki vb nesnelerde, kabile reisi, büyücü, sihirbaz gibi kişilerde bulunduğuna inanılan doğaüstü güç.
Tabu: Mana gücüne sahip olduğuna inanılan kabile reisi, sihirbaz, hekim, ölüler, bazı bitkiler, kutsal yerler vb birer tabudur. Bunlar kutsaldır, dokunulmazdır.
Totem: Kabile toplumunun kendilerine akraba saydıkları doğa unsurları, bitki, hayvan ve cansız varlıklardır. Totemler dokunulmaz kabul edilir.
Şaman: Ruhlarla bağlantı kurduğuna inanılan din adamlarıdır. Şamanların mana gücüne sahip olduklarına inanılır.
Efsane: Tanrıları, evrenin yaratılışını vb konu edinen ve sözlü olarak anlatılan hikayeler.
Ayin: İlkel kabile toplumlarının belirli kurallar ve düzen içerisinde, dans ederek yaptıkları dini tören.ww.huseyinarasli.com
Büyü: Bir işte başarılı olmak ve doğaüstü güçlerin yardımını sağlamak amacıyla büyücüler tarafından yapılan işlemler.
► DİNLERİN BENZER ÖZELLİKLERİ
İnanç:
• İlahi dinlerin hepsinde Tanrı inancı vardır. • Sihizm ve Taoizm'de tek tanrı, Hinduizm ve Şintoizm'de çok tanrı inancı vardır.
• Tüm ilahi dinlerde peygamber inancı vardır. • Tüm ilahi dinlerde ahiret inancı vardır. Hinduizm, Budizm ve Sihizm'de ahiret inancı olmayıp reenkarnasyon (ruh göçü) inancı vardır.
İbadet:
• Bütün dinlerde ibadet kavramı yer alır. • En sistemli ve planlı ibadet İslam dinindedir. Namaz, oruç, zekat, hac vb.
• Hristiyanlık'ta sabah ve akşam ibadetleri, Kilise'de pazar ayini yapılır.
• Yahudilik'te sabah, akşam ve cumartesi günleri Sinagog'ta dua ve ibadet edilir.
• Hinduizm'de sabah erken kalkılıp yıkanılır. Ganj nehrinde yıkanmak ibadet sayılır.
• Budistler Buda heykeli önünde diz çöküp dua ederler. • Şintoizm'de evde veya mabette ibadet edilir.
• İslamiyet, Hristiyanlık, Yahudilik, Hinduizm, Caynizm dinlerinde oruç ibadeti vardır. Örneğin; İslamiyet'te Ramazan orucu, Caynizim'de kırk gün oruç, Yahudilik'te Yom Kippur öncesi tutulan oruç, Hıristiyanlık'ta kırk günlük perhiz vb.
• İslamiyet'te Kabe, Yahudilik'te Süleyman Mabedi, Hristiyanlık'ta Bethlehem, Kudüs, Roma vb hac için ziyaret edilir.
• Budistler Nepal'deki Lumbini'yi ve Bodhi ağacını, Hindular Ganj nehri kıyılarını ve Himalayalar'ın yüksek tepelerini hac mekanı olarak ziyaret ederler. • Bütün dinlerde sadaka vermeye, iyilik yapmaya teşvik edici ifadeler yer alır.
• Dinlerde kurban ibadeti de ortak uygulamalardan biridir.
Ahlak:
Dinler ahlak konusuna çok önem vermişlerdir. Genelde bütün dinler, insanın erdemli davranışlar sergilemesini teşvik eder. Örneğin Peygamberimiz güzel ahlakı tamamlamak için gönderildiğini söylemiştir. Yahudilikteki on emir genel olarak ahlak ile ilgilidir. Budizm'deki sekiz dilim yol ilkeleri de ahlak kurallarından oluşur.
Dinlerde Önemli Günler ve Geceler:.huseyinarasli.com
• İslam dininde Ramazan ayı, cuma günü, kadir gecesi ve diğer kandil geceleri, Ramazan ve Kurban bayramları önemli gün ve gecelerdendir.
• Hristiyanlık'ta pazar günü, Meryem Ana Günü, Haç Yortusu, Paskalya, Noel önemli gün ve gecelerdendir.
• Yahudilik'te cumartesi günü, Roşhaşana, Pesah Bayramı önemli gün ve gecelerdendir.
• Budizm'de Uposattha Günü önemlidir.
Herhangi bir kurucusu, kutsal metinleri ve inanç sistemi olmayan kabile dinlerine geleneksel dinler denir. Kabile üyelerinin hepsinin aynı dine mensup olmaları mecburdur. Bir kabilenin üyesi başka bir dine geçemez.
Başlıca geleneksel dinler → Dinka, Ga, Auni, Maori, Nuer.
Geleneksel Dinlerde Yer Alan Ortak Kavramlar:
Yüce Tanrı: Göğün en yüksek katında bulunur ve diğer varlıkları yaratıp yönetir.
Mana: Kabile toplumunda önem verilen hayvan, bitki vb nesnelerde, kabile reisi, büyücü, sihirbaz gibi kişilerde bulunduğuna inanılan doğaüstü güç.
Tabu: Mana gücüne sahip olduğuna inanılan kabile reisi, sihirbaz, hekim, ölüler, bazı bitkiler, kutsal yerler vb birer tabudur. Bunlar kutsaldır, dokunulmazdır.
Totem: Kabile toplumunun kendilerine akraba saydıkları doğa unsurları, bitki, hayvan ve cansız varlıklardır. Totemler dokunulmaz kabul edilir.
Şaman: Ruhlarla bağlantı kurduğuna inanılan din adamlarıdır. Şamanların mana gücüne sahip olduklarına inanılır.
Efsane: Tanrıları, evrenin yaratılışını vb konu edinen ve sözlü olarak anlatılan hikayeler.
Ayin: İlkel kabile toplumlarının belirli kurallar ve düzen içerisinde, dans ederek yaptıkları dini tören.ww.huseyinarasli.com
Büyü: Bir işte başarılı olmak ve doğaüstü güçlerin yardımını sağlamak amacıyla büyücüler tarafından yapılan işlemler.
► DİNLERİN BENZER ÖZELLİKLERİ
İnanç:
• İlahi dinlerin hepsinde Tanrı inancı vardır. • Sihizm ve Taoizm'de tek tanrı, Hinduizm ve Şintoizm'de çok tanrı inancı vardır.
• Tüm ilahi dinlerde peygamber inancı vardır. • Tüm ilahi dinlerde ahiret inancı vardır. Hinduizm, Budizm ve Sihizm'de ahiret inancı olmayıp reenkarnasyon (ruh göçü) inancı vardır.
İbadet:
• Bütün dinlerde ibadet kavramı yer alır. • En sistemli ve planlı ibadet İslam dinindedir. Namaz, oruç, zekat, hac vb.
• Hristiyanlık'ta sabah ve akşam ibadetleri, Kilise'de pazar ayini yapılır.
• Yahudilik'te sabah, akşam ve cumartesi günleri Sinagog'ta dua ve ibadet edilir.
• Hinduizm'de sabah erken kalkılıp yıkanılır. Ganj nehrinde yıkanmak ibadet sayılır.
• Budistler Buda heykeli önünde diz çöküp dua ederler. • Şintoizm'de evde veya mabette ibadet edilir.
• İslamiyet, Hristiyanlık, Yahudilik, Hinduizm, Caynizm dinlerinde oruç ibadeti vardır. Örneğin; İslamiyet'te Ramazan orucu, Caynizim'de kırk gün oruç, Yahudilik'te Yom Kippur öncesi tutulan oruç, Hıristiyanlık'ta kırk günlük perhiz vb.
• İslamiyet'te Kabe, Yahudilik'te Süleyman Mabedi, Hristiyanlık'ta Bethlehem, Kudüs, Roma vb hac için ziyaret edilir.
• Budistler Nepal'deki Lumbini'yi ve Bodhi ağacını, Hindular Ganj nehri kıyılarını ve Himalayalar'ın yüksek tepelerini hac mekanı olarak ziyaret ederler. • Bütün dinlerde sadaka vermeye, iyilik yapmaya teşvik edici ifadeler yer alır.
• Dinlerde kurban ibadeti de ortak uygulamalardan biridir.
Ahlak:
Dinler ahlak konusuna çok önem vermişlerdir. Genelde bütün dinler, insanın erdemli davranışlar sergilemesini teşvik eder. Örneğin Peygamberimiz güzel ahlakı tamamlamak için gönderildiğini söylemiştir. Yahudilikteki on emir genel olarak ahlak ile ilgilidir. Budizm'deki sekiz dilim yol ilkeleri de ahlak kurallarından oluşur.
Dinlerde Önemli Günler ve Geceler:.huseyinarasli.com
• İslam dininde Ramazan ayı, cuma günü, kadir gecesi ve diğer kandil geceleri, Ramazan ve Kurban bayramları önemli gün ve gecelerdendir.
• Hristiyanlık'ta pazar günü, Meryem Ana Günü, Haç Yortusu, Paskalya, Noel önemli gün ve gecelerdendir.
• Yahudilik'te cumartesi günü, Roşhaşana, Pesah Bayramı önemli gün ve gecelerdendir.
• Budizm'de Uposattha Günü önemlidir.
Yorumlar
Yorum Gönder
Emin Hoca ile Din Kültürü