9. SINIF DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ YAZILI ÇALIŞMA NOTLARI

1. ÜNİTE: İNSAN VE DİN

İnsan Doğası ve Din

Fıtrat: Allah Teâlâ'nın insanları kendisini bilip tanıyacak ve idrak edecek bir kabiliyet üzere yaratmasıdır.

İnanmanın Çeşitli Biçimleri

Monoteizm: Tek tanrı inancı
-Tevhit: Allah'ın varlığı ve birliği'dir. (Monoteizm'in İslam inancındaki karşılığıdır) İhlas suresi Tevhid'e örnektir.
Politeizm: Çok tanrıcılık
-Şirk: Allah'a inanmanın yanı sıra O'ndan başka tanrıların olduğuna da inanmaktır.
Ateizm: Tanrıtanımazlık


2. ÜNİTE: TEMİZLİK VE İBADET

İbadetin Anlamı ve Kapsamı
İbadet: Boyun eğme, saygı duyma, itaat etme, tapınma, kulluk borcunu yerine getirme anlamlarına gelir.
Farz: Allah'ın kesin olarak yapılmasını emrettiği iş ve davranışlardır.
Vacip: Farz kadar kesin olmayan ancak yapılması istenen yükümlülüklerdir.
Sünnet: Hz. Muhammed'in sözleri, fiilleri ve onayladığı davranışlardır.
Salih Amel: İyi ve güzel işler, davranışlar.

Niçin İbadet Edilir ?
İnsanın yaratılış amacı Allah'a ibadet etmektir. 

İbadet-Temizlik İlişkisi

Guslün Farzları: 
1- Ağza su alıp çalkalamak
2- Burna su çekip iyice temizlemek
3- Bütün bedeni hiç kuru yer kalmayacak şekilde yıkamak

Abdestin Farzları: 
(Niyet etmek sadece Hanefi mezhebinde farz değil)
1- Yüzü yıkamak,
2- İki kolu yıkamak [Eller kola dâhildir],
3- Başın en az dörtte birini mesh etmek,
4- İki ayağı yıkamak.

Teyemmüm:
1- Niyet etmek
2- Elleri toprak veya toprak cinsi bir şeye sürüp yüzü ve kolları meshetmek

3. ÜNİTE: HZ. MUHAMMED'İN HAYATI

Hz. Muhammed'in Doğduğu Ortam

Hz. Muhammed 20 Nisan 571 yılında Mekke'de dünyaya gelmiştir. İslamiyet öncesi döneme Cahiliye Dönemi denilmekteydi. Cahiliye döneminde;
-İçki, kumar gibi kötü alışkanlıklar yaygındı
-Kız çocukları diri diri toprağa gömülüyordu
-Putperestlik yaygındı
-Güçlüler zayıfları eziyordu

ASR-I SAADET

Hz. Muhammed 40 yaşında iken Ramazan ayının Kadir Gecesinde, 610 yılında ilk vahiy (Alak Suresi) geldi ve peygamberlik vazifesi ile görevlendirildi. Bundan sonra Hz. Muhammed İslamiyeti yaymayı amaç edindi. İlk olarak İslam’ı kabul edenler: Hz. Hatice, Hz. Ebu Bekir, Hz. Ali, Hz. Zeyd

İLK HİCRET (615)

Mekkelilerin Müslümanlara baskı uygulamsı sonucu bir kısım Müslümanlar 615 yılında Habeşistana göç ettiler.

AKABE BİATLARI (621-622)

Akabe biatları, Hz. Muhammed ile Medineli bir topluluk arasında yapılmıştır. Mekke’ nin 2 kilometre yakınlarında bulunan Akabe adındaki bölgede gerçekleştiği için bu ismi almıştır.

HİCRET (622)

Mekkeli müşrikleri baskıları sebebiyle dinini yaşayamayan müslümanların Mekke'den Medine'ye yaptıkları göçtür.

Sonuçları:

·    Bu olay hicri takvimin başlangıcı kabul edildi.

·    İslamın yayılması için iyi bir ortam oluştu.

·    Göç edenlere muhacir, Medine'de onları ağırlayan ve yardımcı olan Medineli Müslümanlara ensar denildi.

·    Medine'de İslam Devleti'nin temelleri atıldı.

·    Medine'deki Yahudilerle Medine Antlaşması imzalandı.

·    Medine'ye ilk kez Mescid-i Nebi adında bir mescit yapıldı.

·    Mekke Dönemi Sona ermiş Medine dönemi başlamıştır.

·    Mekke ve Medine halkları arasında kardeşlik tesis edilmiştir.

·    Hicrî takvim'in başlangıç yılı Hicret'in gerçekleştiği yıl olarak benimsenmiştir.

​

MEDİNE SÖZLEŞMESİ (623)

• Müslüman ve Yahudi topluluklar barış içerisinde yaşayacaklardı.
• Şehrin dışından gelen saldırılarda, hep birlik olunacak ve şehir savunması birlikte yapılacaktır.
• Yahudiler dinlerinde serbest olacaktır.
• İki taraftan birinin, üçüncü bir tarafla olan anlaşmazlığında diğer taraf yanında yer alacaktır.
• Yahudiler ve Müslümanlar arasında olacak anlaşmazlıklarda, Hz Muhammed hakem olarak kabul edilecektir.
• Her topluluk kendine ait bölgeden sorumlu olacaktır.
• Çıkacak bütün anlaşmazlıklar Allah'a ve Resul'üne sunulacaktır. 

SAVAŞLAR

Bedir Savaşı (624)

13 Mart 624 yılında yapılan bu savaş Müslümanların zaferiyle sonuçlanmıştır.

Uhud Savaşı (625)

Mekke orduları 11 Mart 625'te Mekke'den Medine'ye yürümeye başladı. Bu saldırı Mekkeliler tarafından Bedir Muharebesi'ndeki kayıplarının öcünü almak ve Müslümanların yükselen gücünü kırmak için yapıldı. 70 Müslüman şehit oldu. Mekkeliler Bedir'in intikamını almış olduklarına inanarak geri döndüler. Kaybedilen bir savaş olarak tarihe geçti.

Hendek Savaşı (627)

Müslümanlar Selman-ı Farisi adlı İranlı Müslümanın teklifi üzerine Medine'nin saldırıya açık taraflarına hendekler kazdılar. Bu son savunma savaşını müslümanlar kazandı.

HUDEYBİYE ANTLAŞMASI (628)

• İki taraf arasında on yıl savaş olmayacaktı.
• Müslümanlar Kabe'yi ertesi yıl Hac mevsiminde ziyaret edeceklerdi.
• Velisinin izni olmadan Müslüman olarak Hz. Muhammed'e sığınan Mekkeliler iade edilecek, Mekke'ye sığınan Müslümanlar geri verilmeyecekti.
• Arap kabilelerinden isteyen Hz. Muhammed'in veya Mekkelilerin himayesine girebilecekti. Ancak her yıl iki taraf da himayeleri altındaki kabilelere askeri yardım yapmayacaktı.

MEKKE'NİN FETHİ (628)

Hz. Muhammed 10 bin kişi ile Mekke'ye yürüdü. Mekkeliler karşı koyamadılar. 

VEDA HUTBESİ (632)

Hz. Muhammed’in 7 Mart 632 Cuma günü yüz bini aşkın Müslüman’a Hac sırasında Arafat’ta yaptığı konuşmadır.

Veda Hutbesinin Konuları:

1) Cahiliyye adetlerine geri dönülmemesi gerektiği ve hesap gününün olduğu
2) Emanetin teslim edilmesi gerektiği
3) Faizin kaldırılması
4) Kan davalarının kaldırılması
5) Kadınların ve erkeklerin birbirleri üzerindeki hakları
6) Kimsenin kimseye üstün olmadığını ve üstünlüğün ancak takva ile olduğu
7) Allah'a hiçbir şeyi ortak koşulmaması gerektiği (Şirk).
8) Öldürmenin yasak olduğu
9) Zinanın yasak olduğu
10) Hırsızlığın yasak olduğu

HAZRETİ MUHAMMED'İN TOPLUMSAL BARIŞA YÖNELİK ETKİLERİ

* Muhacir – Ensar kardeşliği

* Evs ve Hazrec kabileleri arasında ki anlaşmazlığı bitirmesi

* Yahudi kabileleri olan, Beni Nadir, Beni Kaynuka, Beni Kureyza iLe anlaşmazlıkları gidermesi

* Medine sözleşmesini tüm topluluklarla anlaşarak imza altına aldı.

* Bu anlaşma Medine Şehir Devleti’nin saldırılara karşı birlikte hareket etmesini, aynı zamanda herkesin birbirinin inanç ve yaşayış tarzına saygı göstermesi esasına dayanıyordu.

4. ÜNİTE: KUR'AN VE ANA KONULARI

Kur'an-ı Kerim Hz. Ebubekir döneminde "Mushaf" haline getirilmiş, Hz. Osman döneminde çoğaltılmıştır. Kur'an'ın mushaflaştırılması ve çoğaltılması için kurulan komisyonlara Zeyd bin Sabit başkanlık etmiştir.

Ayet: Kur'andaki bir ya da daha çok kelimeden meydana gelen vahiy ifadeleridir.
Sure: Kur’an-ı Ke­rim’i oluş­tu­ran bö­lüm­ler­den her bi­ri­ne su­re de­nir.
Cüz: Kur'an'ın her 20 sayfalık bölümüne cüz denir.
Tecvit: Kur’an-ı Kerim’inusu­lü­ne uy­gun ola­rak gü­zel bir şe­kil­de okun­ma­sıy­la il­gi­li ku­ral­la­rın bü­tü­nü­ne tec­vit de­nir.
Meal: Kur'an'ın Arapça'dan başka bir dile kısa açıklamalarla tercüme edilmesidir.
Tefsir: Kur'an'ın ayetlerini geniş bir biçimde açıklayan, yorumlayan bilim dalı.

Temel İnanç Esasları (K-A-P-M-A-K)
- |K|itaplara iman
- |A|llah'a iman
- |P|eygamberlere iman
- |M|eleklere iman
- |A|hirete iman
- |K|aza ve Kadere iman

5. ÜNİTE: DEĞERLER

“Müslüman’ın Müslüman üzerinde altı hakkı vardır: 
• Karşılaştığında selam vermek, 
• Davetine katılmak, 
• Aksırdığında ‘Elhamdülillah’ derse ‘Yerhamükellah.’ demek, 
• Hastalanırsa ziyaretine gitmek, 
• Öldüğünde cenazesine katılmak, 
• Kendisi için istediğini kardeşi için de istemek.” 

Toplumu Birleştiren Temel Değerler
1. Vatan ve ülkü birliği,
2. Bayrak ve İstiklal Marşı,
3. Hürriyet ve bağımsızlık,
4. İnsan haklarına saygı,
    - İslam’ın korunmasını amaç olarak belirlediği beş temel esas ve hak vardır:
    a) Yaşama hakkı (can)
    b) İnanç, ibadet ve düşünce hakkı (din)
    c) Aklın ve insan onurunun korunması hakkı (akıl)
    d) Neslin ve iffetin korunması (nesil)
    e) Malın korunması (mülkiyet)
5. Milli Seciye kavramı ve Atatürk
    - Seciye: Karakter, huy

6. ÜNİTE: LAİKLİK VE DİN

Laiklik: Din ve vicdan özgürlüğünün güvencesidir.

Laikliği Doğuran Nedenler:

Dinin egemen olduğu toplumlarda dinin otoritesinin fazla olması ve bunu fırsat bilen bir çok din adamının ve kiliselerin kendilerini halktan çok üstün görerek devlet yönetimiyle uğraşmaya başlaması.
Halk arasında kilisenin gücünün azalması.
Dinin siyasete karışmasıyla işlerin kötüye gidilmesinin görülmesi sonucu doğmuştur.


7. ÜNİTE: İSLAMİYET VE TÜRKLER

- İslamiyet öncesi Türkler'in Göktanrı dinine inanıyorlardı. 
- İlk olarak Kadisiye (636) ve Nihavend (637) savaşlarında İslam ile karşılaşan Türkler, Abbasiler ile birlikte Çin'e karşı savaştıkları Talas Savaşı sonrasında İslam'a yönelmeye başlamışlardır. 
- İlk Müslüman Türk devletleri;  Karahanlılar(945) ve Gazneliler (963)'dir.

Türklerde İslam Anlayışının Oluşmasında Etkili Olan Şahsiyetler

Ebu Hanife: 
- Asıl adı Numan bin Sabit'tir. 
- 4 büyük mezhepten Hanefiliğin kurucusudur.
- En önemli eseri Fıkhul Ekber'dir.

Maturidi:
- Asıl adı Ebu Mansur Muhammed'dir.
- İslam dünyasının yetiştirdiği en meşhur kelam alimlerindendir. 
- Aklı üstün tutmuştur.
- En önemli eseri: Kitabul Makalat'tır.

Şafii: 
- Asıl adı Muhammed bin İdris’tir.
- 4 büyük mezhepten Şafii'liğin kurucusudur.
- En önemli eseri; Er-Risale'dir.